Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

curae edaces

  • 1 ὀδύνη

    Grammatical information: f.
    Meaning: `pain, torment, harm, sorrow' (Il.).
    Other forms: mostly pl. - αι.
    Compounds: As 2. member, e.g. περι-ώδυνος `very sore, painful' (Hp., Att.; - ω- comp. lengthening with περιωδυν-ία f. (Hp., Pl.), - έω, also (after ὀδυνάω) - άω (medic.); rarely as 1. member as in ὀδυνή-φατος ( ὀδυνήφατα φάρμακα Ε 401 = 900, also ὀ-ον ῥίζαν Λ 847; after this Orph. L. 345, 753) `pain-killing, -stilling', poet. incidental formation after ἀρηΐ-φατος a.o., but with remarkable active meaning (cf. Chantraine Sprache 1,145; after Risch $ 73 a prop. a consonantstem).
    Derivatives: ὀδυν-ηρός, Dor. - ᾶρός `dolorous, sorrowful' (Pi., Att.), - ωδῶς adv. `sorrowfully' (Gal.), - αίτερος `more painful' (Hp.) as from *ὀδυναῖος after σχολαίτερος (: [ σχολαῖος:] σχολή) a.o. (Schwyzer 534); ὀδυνάω, - άομαι, rarely with ἐξ-, κατ-, `to hurt, to grieve; to be hurt, to suffer pain' (IA.) with ὀδυνήματα pl. `pains' (Hp.).
    Origin: IE [Indo-European] [289; to be corrected] * h₃dwon- `pain'
    Etymology: Beside IA. ὀδύνη (orig. pl. tant. ?; Witte Glotta 2, 18f.) stands Aeol. (Greg. Cor. 597) ἐδύνας (acc. pl.); the vowel change can go back on old ablaut or on vowel-assimilation (ε \> ο before υ; cf. Schwyzer 255). Both forms are ᾱ-enlargements of a verbal noun in -u̯en-: - un- from ἐδ- `eat' ( curae edaces Hor., Lith. ėdžiótis `trouble oneself' beside ēdžióti `devour, bite', to ė́sti `eat'; on it Fraenkel Wb. s. v.), to which the ablauting -u̯er-: -u̯r̥-: - ur- in εἶδαρ \> *ἔδ-Ϝαρ `eating, food' (s. on ἔδω, with Skt. cognates) and ὀδύρομαι (s. v.). A further representative of this noun is Arm. erkn, gen. erkan `birth-pain, heavy pain' from *ed-u̯ōn or *ed-u̯ēn, s. Frisk Etyma Armen. 11 ff. w. details. -- Not wit L. Meyer 1, 523 f. and Prellwitz to δύη. However the initial was h₃-, as in ὀδών (s.v.); cf. Beekes in Kortlandt, Armeniaca Cf. ὠδίς.
    Page in Frisk: 2,350-351

    Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ὀδύνη

  • 2 cura

    cūra, ae, f. [caveo; cf. curo init. ], care, solicitude, carefulness, thought, concern.
    I.
    Trouble (physical or mental), bestowed on something; solicitude, care, attention, pains (syn.: diligentia, opera, studium, labor, etc.; opp. neglegentia, etc.; v. the foll.; very freq. in every per. and species of composition).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.
    (α).
    Ab. sol.: curantes magnā cum curā, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107:

    magnā cum curā ego illum curari volo,

    Plaut. Men. 5, 4, 7; cf. id. ib. 5, 4, 9:

    in aliquā re curam ponere (just before: magnum studi um multamque operam, etc.),

    Cic. Off. 1, 6, 19:

    haec tam acrem curam diligentiamque desiderant,

    id. de Or. 3, 48, 184;

    so with diligentia,

    Quint. 10, 1, 86:

    si utrumque cum curā et studio fecerimus,

    id. 10, 7, 29:

    aliquid cum curā exsequi,

    Liv. 39, 41, 6:

    plus laboris et curae,

    Quint. 8, prooem. § 13;

    so with labor,

    id. 2, 2, 10 al.:

    cura et industria,

    Suet. Gram. 21:

    ut in rem publicam omni cogitatione curāque incumberes,

    Cic. Fam. 10, 1, 2;

    so with cogitatio,

    id. ib. 10, 3, 3; id. de Or. 2, 44, 186; and in plur., id. Off. 2, 1, 2;

    opp. neglegentia,

    Quint. 11, 3, 137; 11, 3, 19:

    non naturam defecisse sed curam,

    id. 1, 1, 2;

    so opp. natura,

    id. 1, 2, 4; 2, 8, 5:

    omni curā vestigare,

    Curt. 4, 6, 5:

    omni curā in aliquid incumbere,

    Cic. Fam. 12, 24, 2:

    omnem curam in siderum cognitione ponere,

    id. Div. 1, 42, 93:

    cura et meditatio accessit,

    Tac. Or. 16; cf. id. Agr. 10 et saep.:

    eo majore curā illam (rem publicam) administrari,

    Sall. J. 85, 2:

    curam praestare,

    Suet. Tib. 18:

    in re unā consumere curam (for which, in foll. verse, laborare),

    Hor. S. 2, 4, 48 et saep.: esse cura alicui, to be an object of one's care:

    cura pii diis sunt et qui coluere coluntur,

    Ov. M. 8, 724.—
    (β).
    With gen., care, attention, management, administration, charge, a guardianship, concern for a person or thing, etc.:

    difficilis rerum alienarum,

    Cic. Off. 1, 9, 30; cf.:

    rerum domesticarum,

    Quint. 3, 3, 9:

    maxima belli,

    Cic. Att. 6, 5, 3:

    agrorum,

    Quint. 12, 1, 6:

    corporis,

    id. 1, 11, 15:

    capillorum,

    Suet. Dom. 18:

    funeris sui,

    id. Tib. 51 et saep.:

    deorum,

    Liv. 6, 41, 9:

    civium,

    id. 6, 15, 11:

    nepotum,

    Quint. 4, prooem. §

    2: magni Caesaris,

    Hor. C. 1, 12, 50; Ov. Tr. 5, 7, 37; Sen. Ep. 14, 2 et saep.—
    (γ).
    With de and abl.:

    omnis cura de re publicā,

    Cic. Brut. 3, 10:

    quocum mihi conjuncta cura de publicā re et privatā fuit,

    id. Lael. 4, 15:

    si qua de Pompejo nostro tuendo... cura te attigit,

    id. Att. 9, 11, 2, A:

    gratissima est mihi tua cura de illo mandato,

    id. ib. 5, 4, 1.—So with de:

    curam habere, agere, etc.: de vitā communi omnium curam habere,

    Vitr. 1, 2, init.:

    Romani tamquam de Samnitibus non de se curam agerent,

    Liv. 8, 3, 8.—
    (δ).
    With pro:

    omnium non tam pro Aetolis cura erat, quam ne, etc.,

    Liv. 27, 30, 5:

    curam habere pro aliquo,

    Veg. 2, 20:

    curam pro nobis hospitis, uxor, agas,

    Ov. H. 15 (16), 302.—
    (ε).
    Curae (alicui) esse, to be an object of care or attention; to have a care for, take care of, attend to, to be anxious about, bestow pains upon, etc.:

    Caesar pollicitus est, sibi eam rem curae futuram, etc.,

    Caes. B. G. 1, 33:

    haec sibi esse curae,

    id. ib. 1, 40:

    rati sese diis curae esse,

    Sall. J. 75, 9:

    cui salus mea fuit curae,

    Cic. Fam. 1, 9, 22; 15, 2, 8; Quint. 3, 8, 45 et saep.:

    ea tantae mihi curae sunt, ut, etc.,

    Cic. Fam. 1, 9, 24:

    pollicetur sibi magnae curae fore, ut omnia restituerentur,

    id. Verr. 2, 4, 33, § 73; cf.:

    si tibi curae Quantae conveniat,

    Hor. Ep. 1, 3, 30:

    ipsis doctoribus hoc esse curae velim, ut, etc.,

    Quint. 2, 4, 5:

    dumque amor est curae,

    Ov. M. 2, 683:

    ceterum magis vis morbi ingravescens curae erat, terroresque ac prodigia,

    Liv. 4, 21, 5:

    ceterum eo tempore minus ea bella... curae patribus erant, quam expectatio, etc.,

    id. 35, 23, 1:

    in eorum periculis non secus absentes quam praesentes amicos Attico esse curae,

    Nep. Att. 12, 5.—With a subject-clause:

    nonnulli, quibus non fuit curae caelestem inveterare aquam, etc.,

    Col. 12, 12, 3; Quint. 7, 1, 4; 9, 3, 74:

    eligere modo curae sit,

    id. 10, 1, 31:

    mihi erit curae explorare provinciae voluntatem,

    Plin. Ep. 7, 10, 2.—With de: de mandatis quod tibi curae fuit, est mihi gratum, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 8:

    sic recipiunt, Caesari... de augendā meā dignitate curae fore,

    Cic. Att. 11, 6, 3; cf. id. Fam. 10, 1, 1, and II. A. fin. infra:

    de ceteris senatui curae fore,

    Sall. J. 26, 1.—In the same sense also,
    (ζ).
    Curae aliquid habere:

    cohortatus, ut petitionem suam curae haberent,

    Sall. C. 21 fin.; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 10;

    Quint. prooem. § 16: habebo itaque curae, ut te meliorem reddam,

    Sen. Ben. 1, 8, 2:

    ut ille... quid ageret, curae sibi haberet certiorem facere Atticum,

    Nep. Att. 20, 4.—
    (η).
    Cura est, with subject-clause, solicitude, care, anxiety to do any thing ( poet. and in post-Aug. prose):

    curaque finitimos vincere major erat,

    Ov. F. 1, 30:

    talis amor teneat, nec sit mihi cura mederi,

    Verg. E. 8, 89:

    cura comere capillum fuit,

    Sen. Q. N. 1, 17, 7.—
    2.
    In partic., t. t.
    a.
    In political lang. (esp. of the post-Aug. per.), the management of state affairs, administration, charge, oversight, command, office:

    magistratus et imperia, postremo omnis cura rerum publicarum minime mihi hac tempestate cupiunda videntur,

    Sall. J. 3, 1; so,

    legionis armandae,

    Tac. H. 1, 80:

    aerarii,

    Suet. Aug. 36:

    annonae,

    id. Tib. 8:

    operum publicorum, viarum, aquarum, etc. (preceded by nova officia),

    id. Aug. 37 al. —
    b.
    In the jurists, the management of business for a minor, guardianship, trusteeship (for the more usu. curatio), Dig. 3, 1, 1; 5, 1, 19 et saep.—
    c.
    In medic., medical attendance, healing (for curatio), cure:

    aquae, quae sub cutem est,

    Cels. 2, 10; Vell. 2, 123; Sil. 6, 551 Drak. et saep.— Plur.:

    curae aegrescentium,

    Macr. S. 7, 4, 6.—Hence, poet.:

    illa fuit lacrimis ultima cura meis (sc. somnus),

    Prop. 1, 3, 46; cf. Cic. Fam. 5, 16, 5.—
    d.
    In agriculture, care, culture, rearing:

    Pelusiacae lentis,

    Verg. G. 1, 228:

    boum,

    id. ib. 1, 3.—
    B.
    Meton. (abstr. pro concr.).
    1.
    Like the Gr. meletê, a written work, writing (several times in Tac.;

    elsewhere rare): quorum in manus cura nostra venerit,

    Tac. A. 4, 11; id. Or. 3; Ov. P. 4, 16, 39. —In plur., Tac. A. 3, 24.—
    2.
    An attendant, guardian, overseer (very rare):

    tertius immundae cura fidelis harae,

    i. e. the swine - herd Eumæus, Ov. H. 1, 104: praetorii, Treb. Claud. 14; cf. Ov. Tr. 4, 6, 45; 2, 1.—
    II.
    Anxiety, solicitude, concern, disquiet, trouble, grief, sorrow; syn.: sollicitudo, metus, etc.; cf. phrontis (very freq. in every per. and species of composition).
    A.
    In gen.: si quid ego adjuro curamve levasso, quae nunc te coquit, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1:

    animus lassus, curā confectus,

    Ter. And. 2, 1, 4:

    cottidianā curā angere ani mum,

    id. Phorm. 1, 3, 8:

    curae metusque,

    Cic. Div. 2, 72, 150: cura et sollicitudo. id. Att. 15, 14, 3; Quint. 8, prooem. § 20;

    11, 1, 44 et saep.: curas cordis manis,

    Lucr. 3, 116:

    acres cuppedinis,

    id. 5, 46:

    gravi saucia curā (Dido),

    Verg. A. 4, 1:

    atra, Hor C. 3, 1, 40: edaces,

    id. ib. 2, 11, 18:

    vitiosa,

    id. ib. 2, 16, 22:

    sine curā esse,

    Cic. Att. 12, 6, 4; 15, 12, 2:

    quid facerem, curā cruciabar miser,

    Plaut. Merc. 2, 1, 23:

    cura est, negoti quid sit aut quid nuntiet,

    I am anxious, my concern is, id. ib. 1, 2, 10; cf.: amica mea quid agat, Cura est, ut valeat, id. Stich. [p. 501] 5, 2, 4:

    mihi maximae curae est, non de meā quidem vitā, sed me patria sollicitat, etc.,

    Cic. Fam. 10, 1, 1.—With pro:

    quam pro me curam geris,

    Verg. A. 12, 48.—With in:

    nullā in posterum curā,

    Tac. H. 3, 55.— Plur.:

    cur eam rem tam studiose curas, quae tibi multas dabit curas,

    Auct. Her. 4, 14, 21:

    at tibi curarum milia quanta dabit!

    Prop. 1, 5, 10.—
    B.
    In partic., the care, pain, or anxiety of love, love ( poet.):

    crescit enim assidue spectando cura puellae,

    Prop. 3 (4), 21, 3; cf. Ov. R. Am. 311:

    tua sub nostro pectore cura,

    Prop. 1, 15, 31:

    et juvenum curas et libera vina referre,

    Hor. A. P. 85: hinc illaec primum Veneris dulcedinis in cor Stillavit gutta et successit frigida cura, chilling anxiety for one loved, Lucr. 4, 1060.—Hence,
    2.
    Meton. (abstr. pro concr.), the loved object, the mistress:

    tua cura, Lycoris,

    Verg. E. 10, 22; Prop. 2 (3), 25, 1; 2 (3), 34, 9; Hor. C. 2, 8, 8; Verg. Cir. 75; cf.:

    puer, mea maxima cura,

    id. A. 1, 678; 10, 132:

    cura deum,

    id. ib. 3, 46:

    raucae, tua cura, palumbes,

    id. E. 1, 57 Forbig. ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > cura

  • 3 cūra

        cūra ae, f    [CAV-], trouble, care, attention, pains, industry, diligence, exertion: magnā cum curā tueri, Cs.: in aliquā re curam ponere: consulum in re p. custodiendā: saucios cum curā reficere, S.: cura adiuvat (formam), art sets off, O.: lentis, culture, V.: boum, rearing, V.: eo maiore curā illam (rem p.) administrari, S.: in re unā consumere curam, H.: sive cura illud sive inquisitio erat, friendly interest, Ta.: Curaque finitimos vincere maior erat, more pressing business, O.: nec sit mihi cura mederi, nor let me try, V.: vos curis solvi ceteris, T.: difficilis rerum alienarum, management: bonarum rerum, attention to, S.: deorum, service, L.: Caesaris, H.: peculi, V.: de publicā re et privatā: tamquam de Samnitibus curam agerent, as if the business in hand were, etc., L.: non tam pro Aetolis cura erat, quam ne, etc., L.—In dat predicat.: Curae (alcui) esse, to be an object of (one's) care, to take care of, attend to, bestow pains upon: pollicitus est, sibi eam rem curae futuram, should be his business, Cs.: rati sese dis curae esse, S.: nullius salus curae pluribus fuit: Quin id erat curae, that is just how I was occupied, H.: dumque amor est curae, O.: magis vis morbi curae erat, L.: Caesari de augendā meā dignitate curae fore: de ceteris senatui curae fore, S.: petitionem suam curae habere, S.: curae sibi habere certiorem facere Atticum, etc., N.—Administration, charge, oversight, command, office: rerum p. minime cupiunda, S.: navium, Ta.: legionis armandae, Ta.: tempora curarum remissionumque divisa, Ta.—Poet., a guardian, overseer: fidelis harae, i. e. the swine-herd Eumaeus, O.—Study, reflection: animus cum his habitans curis: cura et meditatio, Ta.—A result of study, work: recens, O.: inedita, O.: quorum in manūs cura nostra venerit, Ta.—A means of healing, remedy: doloris: Illa fuit lacrimis ultima cura meis (of sleep), Pr.—Anxiety, solicitude, concern, disquiet, trouble, grief, sorrow: maxima: gravissima: cottidianā curā angere animum, T.: curae metūsque: neque curae neque gaudio locum esse, S.: gravi saucia curā, V.: edaces, H.: de coniuge, O.: quam pro me curam geris, V.: curae, quae animum divorse trahunt, T.—The care of love, anxiety of love, love: iuvenum curas referre, H.: curā removente soporem, O.—A loved object, mistress: tua cura, Lycoris, V.: iuvenum, H.: Veneris iustissima, worthiest, V.: tua cura, palumbes, V.—Person., Care, H.: Curae, Cares, Anxieties, V.
    * * *
    concern, worry, anxiety, trouble; attention, care, pains, zeal; cure, treatment; office/task/responsibility/post; administration, supervision; command (army)

    Latin-English dictionary > cūra

См. также в других словарях:

  • οδύνη — η (ΑΜ ὀδύνη) ισχυρός ψυχικός πόνος, θλίψη (α. «γιατί κακά γιατρεύουσι τσ αγάπης την οδύνη», Ερωτόκρ. β. «ὅτι λύπη μοί ἐστι μεγάλη καὶ ἀδιάλειπτος ὀδύνη τῇ καρδίᾳ μου», ΚΔ) νεοελλ. φρ. «ψυχική οδύνη» (νομ.) περιορισμός τής ψυχικής δυναμικότητας… …   Dictionary of Greek

  • ANGLIA — Insulae Britanniae pars, olim Albion, seu Albania, ab albis rupibus (ur quidam volunt) quae primum illuc navigantibus apparent, sic dicta. Hodie in duaspartes dividitur, Angliam proprie sic dictam, veteribus Lhoegriam, et Cambriam, seu Walliam.… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»